Profesyonel olmayan kişiler tarafından yapılan ve genellikle seyahat edenler, tüccarlar, diplomatlar vb. tarafından gerçekleştirilen sistematik açıklama, arkeolojik nesnelerin zaman içindeki durumunu tanımlar. Bu kişiler, genellikle günümüzdeki korunma durumundan çok daha iyi bir şekilde siteleri ve antik eserleri gözlemleme fırsatına sahiptir. Bu yazılı veya çizimli kayıtlar, arkeolojik çalışmalarda değerli kabul edilir.