Yunan çömlekçiliğindeki başlıca kaplardan biri. İki kulplu bir testi görünümünde olan amphoralar iki çeşittir. A) Boynun gövde ile keskin bir açı ile birleştiği 'boyunlu amphora', B) Boyun ile gövdenin sürekli bir eğri oluşturduğu 'tek parça amphora'. Birincisine, Yunan çömlekçiliğindeki Geometrik Dönemden (MÖ 900) gerileme dönemine değin rastlanır. İkincisi ise MÖ 7. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Amphoraların ölçüleri, 1,5 m.lik büyük Geometrik Dönem vazolarından, 30 cm.lik, hatta daha da küçük (en küçüğüne amphoriskoi denir) boylara kadar değişir. Ortalama boyu 45 cm.dir. Pek çoğu günümüze ulaşmış olan amphoralar, zeytin, tahıl, yağ ve şarap depolamak ve taşımak için kullanılmıştır. Şarap amphoları, standart attika ölçüsüne göre yaklaşık 39 litredir. Büyük boyları ise mezar taşı olarak ya da cenaze törenlerinde kullanılmak için yapılmıştır. Geniş ağızlı ve boyalı amphoralar, sürahi olarak kullanılmış, ayrıca ödül olarak da dağıtılmıştır. Miken (MÖ 14. yüzyıl) çömlekçiliğinin izlerini taşıyan ve Proto-Geometrik üslupta (MÖ 1000- 900) ana model olarak yeniden biçimlendirilen boyunlu amphoraların, estetik kaygılara olduğu kadar işlevsel amaçlara da dayanan 12 farklı biçimi vardır. Bazıları üç kulplu ve daha çok kırmızı figürlü olan Nola (İtalya'daki Nola kentinden) tipindekiler; MÖ 6. yüzyıldan MÖ 2. yüzyıla değin Panathenaia şenliklerinde ödül olarak verilen Siyah Figürlü Panathenaia amphoraları (bu amphoralar zeytinyağı ile doldurulur ve üstüne "Ben Atinalıların ödüllerinden biriyim" yazılırdı); 6. yüzyıldan sonra evlenme ve cenaze törenlerinde dinsel amaçlarla kullanılan, ağzı dışa doğru kıvrık uzun boyunlu, ince gövdeli, narin loutrophos amphoralar özellikle önem taşır. Tek parçalı amphoraların, dışarıya doğru kıvrılan ağızları, silindir biçimindeki kulpları, dar sütun başlığı biçimindeki kaideleri ve oldukça eğri karınlarıyla çok daha uyumlu bir biçimleri vardır.
Karatağ, M., Klasik Arkeoloji Sözlüğü - Yunan & Roma, Ankara, 2013Copied