Yozgat il merkezinin güneydoğusunda; Sorgun İlçesi'nin güneyinde; Alişar Köyü'nün 2.5 km kuzeyindedir. Sorgun ile yine bir başka ilçe merkezi olan Sarıkaya arasındaki karayolunun hemen hemen ortasına yakın bir yerdedir. Alişar Höyüğü; geniş bir ovanın ortasında bulunmaktadır. Kuzey ve batısından Alişar Özü Çayı geçmektedir. Höyük; ovadan 7-8 m yüksekliğinde bir teras ile başlamakta daha üstte ise 23-24 m yüksekliğe kadar uzanan sivri tepe kısmı ile son bulmaktadır. 520 m uzunluğu; 350 m genişliği; 30 m yüksekliği ile Anadolu'nun büyük höyüklerinden birisidir. Höyüğün; H.H. von der Osten ve ekibi tarafından kazı yeri olarak seçilmesinde olasılıkla Hitit bölgesi içinde olması ve birçok ticaret yolunun ortasında bulunması rol oynamıştır. Çevrede birçok tatlı su kaynağı bulunmaktadır. Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü adına H.H. von der Osten yönetiminde; E.F. Schmidt katılımıyla 1927-32 yılları arasında 6 mevsim kazılmıştır. 1927 yılı için oldukça ileri bir görüşlülükle; tepe 10 m'lik karelere bölünmüş ve açmalar bu karelere uygun bir düzende açılmıştır. Buluntular da aynı titizlikle belgelenmiştir. Kazıda olağanüstü bulguların bulunamaması; ekibin büyük ölçüde eleştirilmesine yol açmıştır. Bu yıllarda gerçekleştirilen başka kazılara göre daha titiz ve bilimsel düşünceye göre kazılması yine de Alişar'daki tabaka karışıklığını önleyememiştir. Bunda tepenin büyüklüğü dışında bazı dönem yerleşmelerinin üst üste olmayışı; yerleşmelerin kayması rol oynamıştır. "Çok çekirdekli" tipte bir höyüktür. Son Kalkolitik/İlk Tunç Çağı'na konan I. kültür tabakasının arkasından İlk Tunç Çağı III. evreye tarihlenen III. tabaka gelmektedir. Daha sonra numaralandırılması gereken MÖ 2. bin yıl tabakasına ise II. tabaka adı verilmiştir. 1993 yılından itibaren höyükteki kazılar yeniden başlamıştır. Bu yeni dönem kazıları; höyüğün özellikle alt tabakalarının Anadolu arkeolojisinde yerini almasını sağlayacak ve yerleşmeyi yöresi için anahtar konumuna getirecektir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. Alişar Höyük'teki tabakalanma farklı biçimlerde sunulmaktadır. Höyüğün en üstünden itibaren Selçuklu; Bizans; Roma; Hellenistik; Frig; Hitit İmparatorluk; Eski Hitit Dönemi; İTÇ ve Kalkolitik Çağ kültürlerinin var olduğu saptanmıştır. Yerleşmenin Hitit Öncesi tabakalanması Huot'ya göre şu şekildedir [Huot 1982:72]: Alişar 0 (19M-15M) ve Alişar I a (14M-12M): Son Kalkolitik Çağ-İTÇ 1 Alişar I b (11M-7M; 14T-13T): İTÇ 2-3 A Alişar III (6M-5M; 12T): İTÇ 3 B-Geçiş Devri
0